اسمان

راهکارهای دست یابی به ارامش در خانواده

در ابتدا مابه یک باو رنیاز داریم تا زندگی خوبی داشته باشیم،یک باور که باتمام وجود آن رابپذیریم وآن چیزی نیست جزباوربه تفاوت های زن ومرد.

منشاء اکثراختلافات خانوادگی وعدم رضایت اززندگی درواقع عدم اگاهی ازاین تفاوت هاست،آنچه زنان میبینندمردان نمیبیننددوبرعکس آنجه مردان میبینند زنان نمیبینند.بین زن ومرد هیچ شباهتی وجود نداردجزاینکه هردو انسان میباشند، بین این دوموجود سرتاسرتفاوت میباشد.بنابرین برای رسیدن به ارامش باید دو قدم برداریم

قدم اول:پذیرش بی قیدوشرط همسر:بدی ما انسان ها این است که میخواهیم این اقا یااین خانم خودش باشد وخوبی هایش،درحالی که هرانسانی خواه ناخواه عیوبی نیزداردوهنرمااین است که اورا همراه عیوبش بپذیریم البته پذیرش نه به این معنا که عیوبش راخوب بدانیم به عنوان عیب بپذیریم دراین صورت است که حتی میتوانید اوراتغییردهید.عدم پذیرش یعنی ایجاد فاصله و فاصله مانع اثرگذاری است(قهربین زن ومرد فاصله میاندازد،یک شکل دزدی کم کردن محبت است وقهر دزدی محبت است وفاصله ایجاد میکندوفضارااماده میکند تا کسی دیگردرجایی دیگر این کمبودراجبران کند وجایگزین شودقهرطولانی تیشه به ریشه زندگی است) هیچ کس بهتر ازشما همسرتان را نمیشناسد بپذیرید خصوصیت خوب دارد بدهم داردو سرعیوبش نباید حرص بخورید به محض اینکه به او انتقادکنید لج میکند.

خداونددر قران میفرماید:مابرای شماهمسرانی ازخودتان قراردادیم تادرکنار انها به ارامش برسید… حال اگر احساس کردیدبعداز ازدواج باهمسرتان به ارامش نرسیدید بدانید یک جای کار اشکال دارد وباید نزدیک مشاور ومتخصص برویدو درست کنید مثل وقتی اتوی شماخراب میشودوبامراجعه به تعمیرکار درست میشود،پس وقتی زندگیتان تب کرد بایدبه دکترمتخصص رجوع کنیدتا درمان شود

قدم دوم،خوب بودن خود خود من:اصل اول زندگی موفق خوب بودن خود ماست اگرمارفتارخودرادرست
کنیم،مهارت همسرداری رایادبگیریم ودرخودتقویت کنیم طرف مقابل هم بهتدریج درست میشود واینگونه مامیتوانیم اثر گذارباشیم.

چگونه خوب باشیم؟

برای ایجاد ارامش باید درسه حیطه وظایف خودرابه درستی انجام دهیم:

1-ارامش بصری-دیداری 2-ارامش کلامی-گفتاری 3-ارامش رفتاری حرکتی

1-ارامش بصری-دیداری:ازسه راه محقق میشودالف)چهره:لبخند خوشرویی بشاشیت چهره بسیار انژی دهنده هست ونباید به خاطر خستگی  شیطنت فرزندان یادیرامدن همسر به منزل لبخندتان رااز او دریغ کنید.کسانی که میتوانند لبخند بزنند ونمیزنند ظلم میکنند.

ب)

  بسم الله الرحمن الرحيم                                                                                                                                                                       تولدم در روز 22 بهمن سال 1357 بود، ولي مادر روزگار سالهاي سال بود كه منتظر تولد من بود و دشمنان انسانيت مانع آن تولد بودند. آري: من انقلاب اسلامي ايرانم، صداي بلند مظلوميت هزاران شهيد،مظلوميت انسانيت  شكسته شده زير بار ستم ستمگران،من اميد وآه سوزان مرحوم مدرسم در تبعيدگاه سرد وتنهاي كاشمر، اعتراض بلند تنهايي آيت الله كاشاني ام در غربت بعد از كودتاي 28 مرداد.      آرزوي آيت الله شيخ فضل الله نوري‌ام كه خواست مشروطه، مشروعه باشد.من صداي رساي ضجه‌هاي زينب«سلام الله عليها» هستم در سوك پيكرهاي پاره پاره صحراي كربلا، آه حضرت سجاد(عليه‌السلام) در خيمه گاه آتش گرفته ام.من نور انسانيتم براي قوت قامت شكسته انسانيت، زير بار قرنها ستم.من يك تاريخ كينه وتنفرام از طاغوتيان  ستمگر

حالا تواز من نان میخواهی؟وارزش مرا همین میدانی وبس؟                                                                                                    من انقلاب اسلاميم، انتقام خط هاي سرخي كه بر پشت پيكرهاي لخت جوانان مظلوم ما توسط تازيانه ها در سياهچال هاي شاه كشيده مي شد  كه جرمي جز اسلام خواهي نداشتند                                                                                                                      حالا تو از من نان مي‌خواهي و مرا وسيله نان و نامت قرار داده اي ؟!                                                                                        من انقلاب اسلاميم، فرياد موسي‌ام بر سر فرعون، عصاي موسي‌ام كه اگر به بند سامري‌ام نكشند، اژدهايي مي‌شوم كه هم سامري را مي بلعم و هم سحر فرعونيان را خواهم بلعيد. اين است كه فرعونيان و سامري نيز بيكار ننشسته اند،مواظب باش تحت تأثير تبليغات فرعونيان و حيله سامري‌ها قرار نگيري.ناله اسلام خواهي مردم بوسني‌ام، صداي اعتراض مسلمانان فلسطيني‌ام در قيام انتفاضه، قيامي كه پس از من متولد شد و مي‌رود كه غده سرطاني اسرائيل را ريشه كن كند. راستي اگر صداي اعتراض من نبود كدامين گوش مي‌شنيد كه برمردم بوسني و الجزاير و فلسطين چه رفت و چه مي‌رود؟                                                                                                    من انقلاب اسلاميم، و امام خميني(ره) دررابطه با من فرمودند:« مسئولان ما بايد بدانند انقلاب ما محدود به ايران نيستانقلاب نقطه شروع انقلاب بزرگ حضرت حجت (صلواه الله عليه)است. … مسائل اقتصادي و مادي اگر لحظه اي مسئولان رااز وظيفه اي كه به عهده دارند منصرف كند خطري بزرگو خيانتي سهمگين را بدنبال دارد.»و نيز در سفارش خود نسبت به من فرمودند:«مردم عزير ايران بايد سعي كنند سختي ها را براي خداتحمل كنند تامسئولان كشوربه وظيفه اصلي‌شان كه نشراسلام در جهان است برسند»،                                 من انقلاب اسلاميم، سيلي هستم كه كاخ ستم از حضور من شكاف برداشته است، شما رابه خدا قسم، مرا اسير نام ونانتان نكنيد تا به حركت خود ادامه دهم كه كاري بزرگتر از اينها در پيش دارم.                                                                                                   آري من انقلاب توام، انقلاب تو اي انسان با هويتي الهي و اسلامي و انساني.و مگر اماممتان نگفت:« هميشه با بصيرت و باچشماني باز به دشمنان خيرهشويد و آنها را آرام نگذاريد وگرنه آرامتان نمي‌گذارند»‌حال آيا اين نا آرامي‌ها به جهت چشم بستن از دشمن نيست؟    من انقلاب اسلاميم و يك دنياخروش و شور، با سنگ سازش با غربِ دنياپرست مرا مشكنيد، كه شيشه عمر خود را شكسته‌ايد.         نانت را خودت بدست مي‌آوري، بگذار من دست دزدان را بشكنم تا نانت را ندزدند، بگذار دينداران را قوت دهم تا دزدان بي‌دين از صحنه زندگي تو برهند، و تو خودت بماني و در سرزمين خودت بي هراس از چنگال طلايي گرگان.                                                              از من صعود تشيع رابخواه و صداي اعتراض به مظلوميت تشيع  را ،تا انسانيت را زنده كنم، تا شعار جهانيان « قُولوُا لا اِلهَ اِلاّ الله تُفلِحُوا» گردد.من پرونده حلم امام حسن و قيام امام حسين(عليهما‌السلام) هستم، تلاش كن گشوده بمانم تا تو بماني، كه اگر من بسته شوم، طومار حيات تو و همه مستضعفان جهان نيز بسته خواهد شد.                                                                                                 مرا تنها نگذاريد كه من خورشيد گرم زندگاني شمايم،  من انقلابي هستم  به وسعت عرق جبين و خون جاري همه انبياء‌تاريخ،  هان ! مرا رها مي‌كنيد، كجا مي رويد؟‌ دردامن دشمن ؟ واي كه چقدر غافل مانده ايم! چرا از تاريخ درس نمي گيريد،  من عصاره تاريخم و رهيده شده از همه حيله ها و فتنه‌هاي حيله‌گران تاريخ من تجلي پيام پيامبرم در روز غدير خم،  براي مردم تشنه اي كه لبانشان در تب و تاب حاكميت علي «عليه السلام» شكافته است. نمي‌بيني همه تلاش دنياي كفر آن است كه مرا بي رنگ نشان دهد. آيا مواظب هستي كه با او هم صدا نشوي؟  نمي‌بيني مي‌خواهند به دروغ مرا ناتوان و نا‌كارآمد جلوه دهند، دشمن اسلام خودش مشكلات ايجاد مي كند و بعد در تبليغات خود هوار مي كند كه انقلاب اسلامي نمي‌تواند مشكلات مردم را حل كند. آيا مواظب هستي حيله آنها برگمان تو ننشيند؟ آيا انصاف است كه تو هم با چشم دشمنان، مرا بنگري؟                                                                                                                            مگر آن امام عزيز مرا انفجار نور ندانست! راستي چنين نيست؟ اصلاً فكر كرده اي، من براي چه مقصودي متولد شده‌ام؟ آيا تو از من همان انتظار را داري كه شهداي در راه انقلاب، آن انتظار را داشتند؟ يا انتظارت از من، انتظاردنياداران است، در حالي كه هنوز هم ياران من، گمناماني هستند « حق جو»‌ و نه « نامجو»‌ و نه «نان جو».                                                                                                   من مظلوميت برخاسته‌اي هستم كه مي خواهم به وسعت همه جهان انساني،  قد بركشم و شيطان را خلع سلاح كنم، تا انسانيت بتواند در مزرعه نور الهي و در زمين و با عدالت خدا، نمو كند و قد برآورد. آن وقت انصاف است تو مرا با نان مقايسه مي‌نمايي؟ چرا چنين مي كنند؟ و چگونه دل بيدار به چنين كاري راضي مي شود؟                                                                                                         من خود را در دوردست ها مي بينم كه فرهنگ بشريت از سياهي شب بيرون پريده، خدا نكند تو مرا در امروز خلاصه كني .نمي بيني زير رگبار اين همه تير توطئه و تهمت و جنگ و تبليغاتِ سوء، هنوز چون كوه ايستاده ام و توطئه گران را مايوس كرده ام؟ چگونه به خود انصاف مي دهي كه از من انتظار دويدن داشته باشي ؟ آري مي دانم بايد دويد و قرن، قرن ايستادن نيست، ولي تو نيز در كنار من بيا تا دويدن را نيز با هم و همه با هم آغاز كنيم كه قرن تنها دويدن هم نيست.                                                                                              من يك دنيا معنويت با خود آورده ام،  وآمده‌ام تو را با حياتي ملكوتي آشنا كنم. آمده‌ام تا زندگي زميني تو را رونق بخشم و آن زندگي را به آسمان و ملكوت متصل نمايم. مواظب باش مرا در ديوارها تنگ نيازهاي مادي اسيرنكني كه من تا آخرت مي‌توانم ياور تو باشم، راستي اگر مرا در زندان نيازهاي مادي خلاصه كردي،آن وقت جوابِ خدا، ورسول خدا(صلي‌الله‌عليه‌وآله)  و ائمه هدي(صلواه‌الله‌عليهم) و امام عزيز«قدس الله سره» و شهداي بزرگوار  را چه خواهيدداد؟؟؟                                                                                                                         (متن از استاد اصغر طاهرزاده)

در موقع خواب ديدن و رؤيا، بخصوص در رؤياي صادقه، در عين اينكه بدن و جسمِ ما، در رختخواب است، خود ما در صحنه‌هايي حاضر مي‌شويم كه بعداً همان صحنه‌ها در عالم ماده حادث مي‌گردد. يعني ما بدون اين جسم و بدن در صحنه‌هايي واقعي حاضر مي‌شويم.

نكته‌اي كه در مورد رؤياي صادقه براي ما روشن مي‌شود  اين است ‌كه نفس انسان بدون اين «بدن»، در صحنه‌هايي حاضر مي‌شود كه هنوز آن صحنه‌ها را با چشمِ سرِ خود نديده و زماني كه با آن صحنه روبه‌رو شد، تازه يادش مي‌آيد كه آن را در خواب ديده‌است. يا در فكر فرو مي‌رود كه گويا اين صحنه يا صحنه‌ها را در جايي ديده‌است، يعني نفس وقتی از بدن خارج شد ديگر محدوديت‌هاي زماني و مكاني راندارد.انسان در خواب هم مثل بيداري همواره با پديده‌هايي از جنس همان عالم روبه‌روست، منتهي مثل بيداري كه همه آنچه را انسان در طول روز مي‌بيند به خاطرش نمي‌ماند، در خواب هم فقط منظره‌ها و يا گفته‌هايي به يادش مي‌ماند كه برايش مهم باشد.مولوي گفته:

مـرغ بر بالا پَران و سايـه‌اش          مي‌دَوَد برخاك، پـَرّان مرغ ‌وَش

ابلهـي صيـاد آن سايه شــود            مـي‌دود چندان كه بي‌مايه شـود

بي‌خبر كين ساية مرغ هواست             بي‌خبر‌كه اصل ‌اين‌سايه‌كجاست

يعني اگر انسان خود را همين بدن بپندارد همه فرصت‌هايي را كه براي بارور‌كردن جان است  از دست مي‌دهد و بدون سرمايه واقعي از اين جهان رخت برخواهد بست.  ساية مرغي گرفته مـرد سخت               مرغ حيران گشته بالاي درخت

اين بدن، ساية مرغ روح است و اگر تمام توجه انسان به بدنش باشد، علاوه براين‌كه هيچ سرمايه‌اي براي او نمي‌ماند، به روح خود نيز جفا كرده و رشد لازم را برايش فراهم ننموده.ادامه دارد…

“حدیث عنوان بصری"،دستور العملی ارزشمند برای پیروان طریق ائمه (ع) است تا با درک مفاهیم و عمل به محتوای آن از هواهای نفسانی پیراسته شوند و به علم و معرفت حقیقی دست یابند. این دستور العمل بازگو کننده داستان مردی است که از علوم متداول زمان خود بهره مند شده و می خواست تا از علوم ائمه (ع) نیز برخوردار شود، ولی با این حقیقت مواجه شد که علم حقیقی، از طریق آموختن حاصل شدنی نیست، بلکه نوری است که خداوند بر قلب انسان اشراق می کند و سرّ نائل شدن به آن را باید در حقیقت عبودیت جست و جو کرد.

ترجمه این حدیث نورانی که شامل  شرح ماوقع ارتباط فردی بنام “عنوان بصری” با امام صادق (ع) و دریافت دستور العملی جامع از آن حضرت است، در زیر نقل می شود:

از عنوان بصری نقل شده است که: من نزد “مالک بن انس” رفت و آمد داشتم؛ چون جعفر صادق (ع) به مدینه آمد، من به نزد او رفت و آمد کردم و دوست داشتم همان طور که از “مالک” تحصیل علم می کردم، از او نیز تحصیل علم نمایم. آن حضرت روزی به من فرمود: من تحت نظر دستگاه حکومتی هستم و علاوه بر این، در هر ساعتی از شبانه روز اوراد و اذکاری دارم که بدانها مشغولم و تو مرا از ذکرم باز مدار و علومت را از مالک بگیر، همچنان که سابقاً هم این طور بود که نزد او رفت و آمد می کردی. من از این مطلب غمگین شدم و از نزدشان بیرون رفتم  و با خود گفتم اگر در من خیری می دید من را از رفت و آمد به نزد خود و بهره بردن از علمش منع نمی کرد.

پس به مسجد رسول الله (ص) رفتم و بر آن حضرت سلام کردم و فردای آن روز دوباره به روضه نبوی برگشتم و دو رکعت نماز گزاردم و عرض کردم: خدایا! خدایا! از تو می خواهم که قلب جعفر را بر من متمایل گردانی و مرا از علم او تا حدی که باعث هدایت من به صراط مستقیم تو باشد بهرمند کنی.

بعد با حال اندوه و غصه به خانه ام برگشتم و چون دلم از محبت جعفر مالامال شده بود دیگر پیش “مالک” نمی رفتم  و از منزلم هم خارج نمی شدم، مگر برای نماز واجب، تا این که صبرم تمام شد … . در حالی که سینه ام تنگ شده بود و تحملم به پایان رسیده بود نعلین خود را پوشیدم و ردای خود را بر دوش افکندم و قصد دیدار جعفر را نمودم؛ و این زمانی بود که‌ نماز عصر را بجا آورده‌ بودم‌. چون به در خانه اش رسیدم اذن دخول خواستم، پس خادمی که داشتند، بیرون آمد و گفت: چه حاجتی داری؟ گفتم: می خواستم بر شریف سلام کنم. گفت: او در محل نماز خویش به نماز ایستاده، پس من روبروی در منزلش نشستم. مدت زیادی نگذشته بود که خادمی آمد و گفت: داخل بیا به برکت خداوند. من داخل شدم و بر حضرتش سلام کردم. سلام مرا پاسخ گفتند و فرمودند بنشین! خداوند تو را بیامرزد! پس من نشستم. قدری به حال تفکر سر به زیر انداختند و سپس سر خود را بلند نمودند و گفتند: کُنیه ات چیست؟

گفتم: ابو عبد الله. حضرت گفتند: خداوند کُنیه ات را ثابت گرداند و تو را موفق بدارد، ای ابو عبد الله! سؤالت چیست؟ با خودم گفتم: اگر از این دیدار و سلامی که کردم غیر از این دعای خیر، چیزی نصیبم نشود باز هم بسیار است.

سپس‌ حضرت‌ سر خود را بلند نمود و فرمود‌: چه‌ می خواهی؟ گفتم: از خدا خواستم که قلب شما را بر من منعطف گرداند و از علم شما به من روزی کند و امیدوارم که خدا آنچه را که از او در باره [حضرت] شریف تقاضا کرده ام اجابت نماید.

فرمود: ای اباعبد الله! علم به آموختن نیست. علم نوری است که در قلب کسی که خدا بخواهد او را هدایت کند قرار می گیرید، پس اگر طالب علمی اول در نفس خودت حقیقت عبودیت را جست و جو کن و علم را با عمل به آن طلب کن و از خدا بپرس تا به تو پاسخ گوید و بفهماند.

گفتم: ای بزرگوار! فرمود: ای اباعبد الله بگو. گفتم: ای ابا عبد الله حقیقت عبودیت چیست؟

فرمود: سه چیز است:

1. این که عبد برای خود در مورد آنچه که خدا به وی سپرده است مالکیتی قائل نباشد؛ چرا که بندگان مالکیتی ندارند؛ بلکه همه اموال را مال خدا می بینند و آن را در جایی می نهند که خدا امر کرده است.

2. عبد برای خود تدبیری نمی کند (چرا که تدبیر عبد به دست رب او است).

3. تمام مشغولیت عبد معطوف به انجام دادن کاری است که خدای تعالی به او امر نموده است و پرهیز از آنچه که او را نهی کرده است.

پس آنگاه که عبد در آنچه که خدا به او واگذار کرده احساس مالکیتی نداشته باشد، انفاق در آنچه که خدا امر کرده است برای او آسان خواهد شد و چون عبد تدبیر خود را بر مدبر خود واگذار کند، سختی های دنیا بر او آسان می شود و چون عبد مشغولیت و اهتمامش منحصر در امر و نهی خداوند باشد دیگر مجال و فرصتی برای خود نمایی و مباهات به مردم نخواهد یافت. پس اگر خداوند به کسی این سه چیز را عطا کند امر دنیا و ابلیس و مردم برایش سهل و آسان می شود و برای زیاده اندوزی و مفاخرت خواهان مال دنیا نمی شود و آنچه در دست مردم است را برای عزت و برتری طلب نمی کند و روزهای عمر خود را در پی اموری عبث به هدر نمی دهد. این اولین درجه از تقوا است. همچنان که خدای تبارک و تعالی می فرماید: “آن سرای آخرت را برای کسانی قرار می دهیم که اراده برتری جویی و فساد در زمین نداردند و عاقبت نیکو از آن پرهیزکاران است".[1]

گفتم: ای ابا عبد الله! مرا توصیه ای کنید. فرمود: تو را به نه چیز توصیه می کنم که این نه چیز، توصیه من به همه مریدان طریق الی الله است و از خدا می خواهم توفیق بکار بستن این توصیه ها را برای تو مرحمت نماید.

سه تای آنها در ریاضت نفس است و سه تا در حلم و بردباری و سه تای دیگر در علم. پس ای “عنوان” آنها را خوب به خاطر بسپار و هرگز در مورد آنها کوتاهی نکن.

“عنوان” گفت، من دل و اندیشه ام را برای دریافت آنچه که حضرت می فرمود خالی کردم. فرمود: اما آن سه چیزی که در مورد ریاضت است، این که مبادا چیزی را بخوری که بدان اشتها نداری؛ چراکه ایجاد حماقت و نادانی می کند. و مخور مگر هنگام گرسنگی و چون خواستی چیزی بخوری از حلال بخور و نام خدا را ببر و به یاد آور حدیث رسو ل الله (ص) را که فرمود: آدمی ظرفی بدتر از شکمش را پر نکرده است. پس اگر چیزی خوردی و ناگزیر از خوردن بودی یک سوم برای غذا و یک سوم برای نوشیدنی و یک سوم برای تنفس اختصاص ده.

و اما آن سه چیزی که راجع به حلم و بردباری است: پس اگر کسی به تو بگوید: اگر یک کلمه بگوئی ده تا می شنوی به او بگو: اگر ده کلمه بگویی یکی هم نمی شنوی. و کسی که به تو دشنام دهد به وی بگو: اگر در آنچه می گویی صادقی از خدا می خواهم که مرا بیامرزد و اگر کاذبی از خدا می خواهم که تو را بیامرزد. و اگر کسی تو را تهدید کند که سخنان بدی در مورد تو خواهم گفت تو به او مژده بده که من در مورد تو با نصیحت و خیر خواهی و مراعات برخورد خواهم نمود.

و اما آن سه تایی که راجع به علم است این که:

آنچه را نمی دانی از علما بپرس و هرگز سؤالی را از باب به لغزش انداختن و امتحان کردن کسی نپرس و هرگز در مورد چیزی طبق رأی و نظر خودت عمل نکن و تا جایی که امکان دارد احتیاط کن و از فتوا دادن بپرهیز همچون ترس از شیر درنده، و گردن خود را پل عبور مردم قرار مده.

ای ابا عبد الله دیگر از نزد من برخیز که در مورد تو خیر خواهی کردم و سر رشته ذکر مرا مگسل که من نسبت به خودم و اوقاتم حسابگر و سختگیرم و سلام و درود خدا بر کسی باد که از هدایت متابعت کند.

{مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج1، ص 224، موسسه الوفا، بیروت، 1404هـ ق}، متن عربی حدیث: «أَقُولُ وَجَدْتُ بِخَطِّ شَیْخِنَا الْبَهَائِیِّ قَدَّسَ اللَّهُ رُوحَهُ مَا هَذَا لَفْظُهُ قَالَ الشَّیْخُ شَمْسُ الدِّینِ مُحَمَّدُ بْنُ مَکِّیٍّ نَقَلْتُ مِنْ خَطِّ الشَّیْخِ أَحْمَدَ الْفَرَاهَانِیِّ رَحِمَهُ اللَّهُ عَنْ عُنْوَانَ الْبَصْرِیِّ وَ کَانَ شَیْخاً کَبِیراً قَدْ أَتَى عَلَیْهِ أَرْبَعٌ وَ تِسْعُونَ سَنَةً قَالَ کُنْتُ أَخْتَلِفُ إِلَى مَالِکِ بْنِ أَنَسٍ سِنِینَ فَلَمَّا قَدِمَ جَعْفَرٌ الصَّادِقُ ع الْمَدِینَةَ اخْتَلَفْتُ إِلَیْهِ وَ أَحْبَبْتُ أَنْ آخُذَ عَنْهُ کَمَا أَخَذْتُ عَنْ مَالِکٍ فَقَالَ لِی یَوْماً إِنِّی رَجُلٌ مَطْلُوبٌ وَ مَعَ ذَلِکَ لِی أَوْرَادٌ فِی کُلِّ سَاعَةٍ مِنْ آنَاءِ اللَّیْلِ وَ النَّهَارِ فَلَا تَشْغَلْنِی عَنْ وِرْدِی وَ خُذْ عَنْ مَالِکٍ وَ اخْتَلِفْ‏ إِلَیْهِ کَمَا کُنْتَ تَخْتَلِفُ إِلَیْهِ فَاغْتَمَمْتُ مِنْ ذَلِکَ وَ خَرَجْتُ مِنْ عِنْدِهِ وَ قُلْتُ فِی نَفْسِی لَوْ تَفَرَّسَ فِیَّ خَیْراً لَمَا زَجَرَنِی عَنِ الِاخْتِلَافِ إِلَیْهِ وَ الْأَخْذِ عَنْهُ فَدَخَلْتُ مَسْجِدَ الرَّسُولِ ص وَ سَلَّمْتُ عَلَیْهِ ثُمَّ رَجَعْتُ مِنَ الْغَدِ إِلَى الرَّوْضَةِ وَ صَلَّیْتُ فِیهَا رَکْعَتَیْنِ وَ قُلْتُ أَسْأَلُکَ یَا اللَّهُ یَا اللَّهُ أَنْ تَعْطِفَ عَلَیَّ قَلْبَ جَعْفَرٍ وَ تَرْزُقَنِی مِنْ عِلْمِهِ مَا أَهْتَدِی بِهِ إِلَى صِرَاطِکَ الْمُسْتَقِیمِ وَ رَجَعْتُ إِلَى دَارِی مُغْتَمّاً وَ لَمْ أَخْتَلِفْ إِلَى مَالِکِ بْنِ أَنَسٍ لِمَا أُشْرِبَ قَلْبِی مِنْ حُبِّ جَعْفَرٍ فَمَا خَرَجْتُ مِنْ دَارِی إِلَّا إِلَى الصَّلَاةِ الْمَکْتُوبَةِ حَتَّى عِیلَ صَبْرِی فَلَمَّا ضَاقَ صَدْرِی تَنَعَّلْتُ وَ تَرَدَّیْتُ وَ قَصَدْتُ جَعْفَراً وَ کَانَ بَعْدَ مَا صَلَّیْتُ الْعَصْرَ فَلَمَّا حَضَرْتُ بَابَ دَارِهِ اسْتَأْذَنْتُ عَلَیْهِ فَخَرَجَ خَادِمٌ لَهُ فَقَالَ مَا حَاجَتُکَ فَقُلْتُ السَّلَامُ عَلَى الشَّرِیفِ فَقَالَ هُوَ قَائِمٌ فِی مُصَلَّاهُ فَجَلَسْتُ بِحِذَاءِ بَابِهِ فَمَا لَبِثْتُ إِلَّا یَسِیراً إِذْ خَرَجَ خَادِمٌ فَقَالَ ادْخُلْ عَلَى بَرَکَةِ اللَّهِ فَدَخَلْتُ وَ سَلَّمْتُ عَلَیْهِ فَرَدَّ السَّلَامَ وَ قَالَ اجْلِسْ غَفَرَ اللَّهُ لَکَ فَجَلَسْتُ فَأَطْرَقَ مَلِیّاً ثُمَّ رَفَعَ رَأْسَهُ وَ قَالَ أَبُو مَنْ قُلْتُ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ قَالَ ثَبَّتَ اللَّهُ کُنْیَتَکَ وَ وَفَّقَکَ یَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ مَا مَسْأَلَتُکَ فَقُلْتُ فِی نَفْسِی لَوْ لَمْ یَکُنْ لِی مِنْ زِیَارَتِهِ وَ التَّسْلِیمِ غَیْرُ هَذَا الدُّعَاءِ لَکَانَ کَثِیراً ثُمَّ رَفَعَ رَأْسَهُ ثُمَّ قَالَ مَا مَسْأَلَتُکَ فَقُلْتُ سَأَلْتُ اللَّهَ أَنْ یَعْطِفَ قَلْبَکَ عَلَیَّ وَ یَرْزُقَنِی مِنْ عِلْمِکَ وَ أَرْجُو أَنَّ اللَّهَ تَعَالَى أَجَابَنِی فِی الشَّرِیفِ مَا سَأَلْتُهُ فَقَالَ یَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ لَیْسَ الْعِلْمُ بِالتَّعَلُّمِ إِنَّمَا هُوَ نُورٌ یَقَعُ فِی قَلْبِ مَنْ یُرِیدُ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى أَنْ یَهْدِیَهُ فَإِنْ أَرَدْتَ الْعِلْمَ فَاطْلُبْ أَوَّلًا فِی نَفْسِکَ حَقِیقَةَ الْعُبُودِیَّةِ وَ اطْلُبِ الْعِلْمَ بِاسْتِعْمَالِهِ وَ اسْتَفْهِمِ اللَّهَ یُفْهِمْکَ قُلْتُ یَا شَرِیفُ فَقَالَ قُلْ یَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ قُلْتُ یَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ مَا حَقِیقَةُ الْعُبُودِیَّةِ قَالَ ثَلَاثَةُ أَشْیَاءَ أَنْ لَا یَرَى الْعَبْدُ لِنَفْسِهِ فِیمَا خَوَّلَهُ اللَّهُ مِلْکاً لِأَنَّ الْعَبِیدَ لَا یَکُونُ لَهُمْ مِلْکٌ یَرَوْنَ الْمَالَ مَالَ اللَّهِ یَضَعُونَهُ حَیْثُ أَمَرَهُمُ اللَّهُ بِهِ وَ لَا یُدَبِّرُ الْعَبْدُ لِنَفْسِهِ تَدْبِیراً وَ جُمْلَةُ اشْتِغَالِهِ فِیمَا أَمَرَهُ تَعَالَى بِهِ وَ نَهَاهُ عَنْهُ فَإِذَا لَمْ یَرَ الْعَبْدُ لِنَفْسِهِ فِیمَا خَوَّلَهُ اللَّهُ تَعَالَى مِلْکاً هَانَ عَلَیْهِ الْإِنْفَاقُ فِیمَا أَمَرَهُ اللَّهُ تَعَالَى أَنْ یُنْفِقَ فِیهِ وَ إِذَا فَوَّضَ الْعَبْدُ تَدْبِیرَ نَفْسِهِ عَلَى مُدَبِّرِهِ هَانَ عَلَیْهِ مَصَائِبُ الدُّنْیَا وَ إِذَا اشْتَغَلَ الْعَبْدُ بِمَا أَمَرَهُ اللَّهُ تَعَالَى وَ نَهَاهُ لَا یَتَفَرَّغُ مِنْهُمَا إِلَى الْمِرَاءِ وَ الْمُبَاهَاةِ مَعَ النَّاسِ فَإِذَا أَکْرَمَ اللَّهُ الْعَبْدَ بِهَذِهِ الثَّلَاثَةِ هَان عَلَیْهِ الدُّنْیَا وَ إِبْلِیسُ وَ الْخَلْقُ وَ لَا یَطْلُبُ الدُّنْیَا تَکَاثُراً وَ تَفَاخُراً وَ لَا یَطْلُبُ مَا عِنْدَ النَّاسِ عِزّاً وَ عُلُوّاً وَ لَا یَدَعُ أَیَّامَهُ بَاطِلًا فَهَذَا أَوَّلُ دَرَجَةِ التُّقَى قَالَ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى تِلْکَ الدَّارُ الْآخِرَةُ نَجْعَلُها لِلَّذِینَ لا یُرِیدُونَ عُلُوًّا فِی الْأَرْضِ وَ لا فَساداً وَ الْعاقِبَةُ لِلْمُتَّقِینَ قُلْتُ یَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ أَوْصِنِی قَالَ أُوصِیکَ بِتِسْعَةِ أَشْیَاءَ فَإِنَّهَا وَصِیَّتِی لِمُرِیدِی الطَّرِیقِ إِلَى اللَّهِ تَعَالَى وَ اللَّهَ أَسْأَلُ أَنْ یُوَفِّقَکَ لِاسْتِعْمَالِهِ ثَلَاثَةٌ مِنْهَا فِی رِیَاضَةِ النَّفْسِ وَ ثَلَاثَةٌ مِنْهَا فِی الْحِلْمِ وَ ثَلَاثَةٌ مِنْهَا فِی الْعِلْمِ فَاحْفَظْهَا وَ إِیَّاکَ وَ التَّهَاوُنَ بِهَا قَالَ عُنْوَانُ فَفَرَّغْتُ قَلْبِی لَهُ فَقَالَ أَمَّا اللَّوَاتِی فِی الرِّیَاضَةِ فَإِیَّاکَ أَنْ تَأْکُلَ مَا لَا تَشْتَهِیهِ فَإِنَّهُ یُورِثُ الْحِمَاقَةَ وَ الْبُلْهَ وَ لَا تَأْکُلْ إِلَّا عِنْدَ الْجُوعِ وَ إِذَا أَکَلْتَ فَکُلْ حَلَالًا وَ سَمِّ اللَّهَ وَ اذْکُرْ حَدِیثَ الرَّسُولِ ص مَا مَلَأَ آدَمِیٌّ وِعَاءً شَرّاً مِنْ بَطْنِهِ فَإِنْ کَانَ وَ لَا بُدَّ فَثُلُثٌ لِطَعَامِهِ وَ ثُلُثٌ لِشَرَابِهِ وَ ثُلُثٌ لِنَفَسِهِ وَ أَمَّا اللَّوَاتِی فِی الْحِلْمِ فَمَنْ قَالَ لَکَ إِنْ قُلْتَ وَاحِدَةً سَمِعْتَ عَشْراً فَقُلْ إِنْ قُلْتَ عَشْراً لَمْ تَسْمَعْ وَاحِدَةً وَ مَنْ شَتَمَکَ فَقُلْ لَهُ إِنْ کُنْتَ صَادِقاً فِیمَا تَقُولُ فَأَسْأَلُ اللَّهَ أَنْ یَغْفِرَ لِی وَ إِنْ کُنْتَ کَاذِباً فِیمَا تَقُولُ فَاللَّهَ أَسْأَلُ أَنْ یَغْفِرَ لَکَ وَ مَنْ وَعَدَکَ بِالْخَنَا فَعِدْهُ بِالنَّصِیحَةِ وَ الرِّعَاءِ وَ أَمَّا اللَّوَاتِی فِی الْعِلْمِ فَاسْأَلِ الْعُلَمَاءَ مَا جَهِلْتَ وَ إِیَّاکَ أَنْ تَسْأَلَهُمْ تَعَنُّتاً وَ تَجْرِبَةً وَ إِیَّاکَ أَنْ تَعْمَلَ بِرَأْیِکَ شَیْئاً وَ خُذْ بِالِاحْتِیَاطِ فِی جَمِیعِ مَا تَجِدُ إِلَیْهِ سَبِیلًا وَ اهْرُبْ مِنَ الْفُتْیَا هَرَبَکَ مِنَ الْأَسَدِ وَ لَا تَجْعَلْ رَقَبَتَکَ لِلنَّاسِ جِسْراً قُمْ عَنِّی یَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ فَقَدْ نَصَحْتُ لَکَ وَ لَا تُفْسِدْ عَلَیَّ وِرْدِی فَإِنِّی امْرُؤٌ ضَنِینٌ بِنَفْسِی وَ السَّلامُ عَلى‏ مَنِ اتَّبَعَ الْهُدى‏».

[1]  قصص، 83.

انسان يك «تن» دارد و يك «من». كه حقيقت  او همان «من يا نفس» اوست و همه ادراكات، مخصوص و مربوط به نفس است.

  يعني نفس انسان شنواست، منتها در عالم ماده به وسيله گوش مي‌شنود و نفس انسان بيناست، منتها در عالم ماده به وسيله چشم مي‌بيند. ملاحظه كرده‌ايد كه در هنگام خواب‌ديدن، چشم داريد و حتي چيزهايي را مي‌بينيد كه بعداً در عالم بيداري خواهيد ديد. در واقع «منِ» انسان با چشم مي‌بيند، نه اين‌كه چشم به خودي‌خود بيننده باشد. يا در مورد گوش هم همين‌طور است. گاهي كه نفس نظر به گوينده  ندارد و نظرش در جاي ديگر است، همة فعل و انفعال شنوايي از نظر فيزيولوژي و قوانين مادي بدن انجام مي‌شود، ولي شخص سخنان گوينده را نمي‌شنود. چرا؟ چون نفس است كه با گوش  مي‌شنود و لذا وقتي نفس در صحنه نيست گوش نمي‌شنود. پس مي‌گوييم « همة ادراكات مخصوص نفس است» يعني:

پرتوروح است، نطق‌وچشم وگوش           پرتو آتــش بود در آب جـــوش

در هنگام بيهوشي هم كه نفس از بدن خارج مي‌شود، ديگر آن پاره‌كردن‌هاي دكتر جرّاح موجب آزار انسان نمي‌شود، چون نفس كه ادراكاتي مثل حس‌كردن و ديدن و شنيدن همه مربوط به اوست از بدن خارج شده‌است.

-قرآن چه مي‌گويد؟

قرآن مي‌فرمايد: « اَللهُ يَتَـوَفَّي‌الاَنْفُسَ حينَ مَوْتِـها، وَالَّتي لَمْ تَمُتْ في مَنامِها، فَيُمْسِكُ الَّتـي قَضَي عَلَيْهَـاالْمَوْتُ وَ يُرْسِـلُ الاُخْري اِلي اَجَلٍ مُسَمّيً، اِنَّ في ذلِكَ لَاياتٍ لِقَـوْمٍ يَتَفَكَّروُنَ »(زمر/42) يعني خداوند جان‌ها را در هنگام مرگ تماماً مي‌گيرد، و آن جاني‌ هم كه بنا نيست ، و آن جاني‌ هم كه بنا نيست بميرد، در هنگام خواب مي‌گيرد، پس آن‌ كسي كه مرگ برايش مقدّر شده، چون گرفته شد ديگر برنمي‌گرداند و آن ديگري كه در خواب گرفته شده و مرگ برايش مقدر نشده،براي مدتي به بدن باز مي‌گردد. و اين مسئله – گرفتن جان‌ها هنگام مرگ و خواب - براي اهل تفكر نشانة مهمي از حقيقت است.